Geçmişten Günümüze Tüm Grafik Tasarım Stilleri
Tasarım Tarihi

Geçmişten Günümüze Tüm Grafik Tasarım Stilleri

DesignGost
DesignGost
23 Ağustos 2020 10 dk. okuma

Hangi tasarım projesine başlarsanız başlayın ilk yapmanız gereken şey en uygun grafik tasarım stilini seçmek. Hangi stili seviyorsunuz, hangi stilde iyisiniz ve hepsinden önemlisi hangi stilleri biliyorsunuz. 1830 ve 2019 yılları arasında etki yaratmış çok fazla grafik tasarım stili var ve hepsi birazdan bu yazıda.

Tek bir imaj, bir web sitesi yada bir şirketin grafik tasarım dilini baştan mı tasarlayacaksınız, hepsi seçiminizi etkileyecek önemli unsurlar.

Seçtiğiniz stil markanın ya da ürünün mesajını yansıtacak nitelikte olmalı. Tabii sadece marka değil seçeceğiniz stil bir tasarımcı olarak sizi ve vizyonunuzu da yansıtacak. Geleneksel misiniz, zarif, minimalist misiniz, cesur musunuz…

Uygulayacağınız grafik tasarım stilini seçmeden önce gelin hep beraber şu stillerin üzerinden bir geçelim.

Victorian Style 1837–1901:

İngiltere’nin Viktorya dönemi, Kraliçe Victoria’nın 1837'den 1901'e kadar süren iktidarında, güçlü ahlaki ve dini inançların olduğu koyu bir dönem. Victorialılar karmaşık ve süslü objeleri seviyorlar ve bu etki mimarlık, mobilya tasarımı, dekorasyon, moda, tipografi ve ticari sanat dahil olmak üzere tüm tasarım alanlarına yansıyor.

Viktorya dönemi tasarım stili neredeyse her zaman sayfanın tamamını, resimler ve tipografik öğelerle dolduran bir stil. Bu dönemdeki tipik tasarım öğeleri, frame dediğimiz dış dekoratif çerçevelerin kullanılması ve ayrıntılı, ince işlenmiş bir tipografi. Simetri de düzen de bu dönem stilinin keskin özelliklerinden.

Arts & Crafts 1880–1910:

İngiltere’de başlayan ve 1880–1910 yılları arasında Avrupa ve Kuzey Amerika’da gelişen ve daha sonra 1920’lerde Japonya’da yeniden ortaya çıkan güzel sanatlardaki harekete Arts & Crafts hareketi deniyor. Bu hareketten çıkan grafik tasarım stili; geleneksel işçilik ile üretilen basit formlar, dokuların ve resimli tipografik öğelerin yoğun kullanımı ve ortaçağ romantik dekoratif stillerini içeriyor.

Arts & Crafts stili, ekonomik ve sosyal reformu savunuyor, sanayileşmenin karşısında duruyor… 1930'larda Modernizm tarafından yerinden edilmeden önce; Art Nouveau ve Art Deco ile yer değiştirene kadar, Avrupa’daki sanatlar üzerinde güçlü bir etkisi oluyor.

Art Nouveau 1890–1920:

Art Nouveau dekoratif bir, sanat, mimari ve tasarım stili. Art Nouveau Batı Avrupa ve ABD’de yaklaşık 1890'dan 1920'ye kadar çok belirgin olarak görebileceğiniz bir grafik tasarım stili. Tasarım dili olarak; doğal formlara ve ‘topraklı’ bir renk paletine dayanan karmaşık doğrusal tasarımlar ve akan eğriler ile karakterize edilen bir stil.

Flat (düz), dış çerçeveli (outline dediğimiz) illustrasyonlar ve elle çizilmiş yazı tipleri, Art Nouveau’nun bazen Art Deco ile karıştırılmasına neden oluyor ama aslında ikisi arasında net bir ayrım var. Art Nouveau elle çizilmiş gibi, doğal çizgileri ve şekilleri tercih ederken Art Deco karmaşık geometrik şekilleriyle ön plana çıkıyor.

Futurism 1900–1930'lar:

Fütürizm deyince aklına Star Wars ve bilim kurgu gelenler olabilir ama bu tarzın ortaya çıkışı çok daha eski. Fütürizm İtalya’da 20. yy’ın başlarında ortaya çıkmış ve zamanla Rusya, İngiltere ve bir çok farklı yere yayılmış toplumsal, kültürel bir hareket. Sadece bir sanat hareketi değil. Fütürizm hız, teknoloji, gençlik, şiddet, arabalar, uçaklar ve sanayileşen yaşam üzerine yoğunlaşmış bir kültürel akım. Fütürist tasarım klasik grafik tasarım tarzlarının her şeyine ters, yeni olmayan her şeyi dışlayan bir antitez.

Bu dönemin illüstratörleri genellikle ışık ve renkleri bir dizi noktaya ya da parçalara ayırıyor. Bölünme denilen bir işlemle geometrik formlar yaratıyorlar. Fütürizm, 20. yüzyılın birçok modern sanat akımını etkiliyor ve çağdaş grafik tasarımın gelişiminde önemli bir yer tutuyor.

Heroic Realism — Gerçekçi Propaganda 1900–1940'lar:

Heroic Realizm Türkçe’de Gerçekçi Propaganda olarak da biliniyor. Bu stilin esas kullanım amacı adından da anlaşılacağı gibi propaganda. Komünist rejimlerle ilişkili sosyalist gerçekçilik tarzı ve faşizm ile ilişkilendirilen tarzlar bu grafik sanat stilinin en birincil örnekleri.

Bu stil; gerçekçilik, idealize edilmiş figürler, kişilerin kahraman veya sembol olarak tasviri ve modernizmin açıkça reddi ile özetlenebilir. Özellikle Lenin döneminde Sovyetler Birliği’ndeki devrimi yaymak için kullanılmış bir stil.

Early Modern 1910–1935:

Erken Modernizm, sanatçıların ve tasarımcıların geleneksel olanı yıkıp yeni bir şeyler yaratma arzusuyla yanıp tutuştukları ve dünyadaki tüm sanat ve tasarım stillerini etkiledikleri bir isyanın başlangıcı.

İtalyan Fütüristlerinin bazı ideallerinden sonra, Bauhaus işlevselliği biçimin önüne koyan yeni bir tasarım felsefesi yaratır. Bu stil “modern” olarak bilinir ve diğer tüm sanat ve tasarım stillerini etkileyen geleneklere karşı isyanın başlangıcı olmuştur.

Erken Modernist sanatçılar deneysel, ‘’yeni’’ yi arayan, insanların sanat ve tasarıma bakışını değiştiren tasarımcılar olarak biliniyor.

Art Deco 1920 -1940'lar:

Art Deco 1920'lerde ve 30'larda gördüğümüz bir grafik tasarım stili ama ilk kez bir terim olarak hayatımıza girişi 1925. Art Deco; keskin, aerodinamik şekilleri, Mısır zikzakları benzeri motifleri, hareketli çizgileri ve ileri dönemlerinde airbrush tekniğini de görebileceğiniz bir stil. Art Deco grafik tasarım stilinin mükemmel örneklerini; dönem çizgi romanlarında, eski otomobil posterlerinde, kitap kılıflarında ya da dönemin film afişlerinde görebilirsiniz.

Bu tasarımlarda, geometrik şekiller, kalın eğriler, güçlü dikey çizgiler, aerodinamik formlar, hareket çizgileri, airbrush ve güneş patlamaları sıkça kullanılan unsurlar. Erken Modern Grafik Tasarım Stili’nin aksine, Art Deco, gündelik nesnelerin illustrasyonlarını ve grafik gösterimlerini işliyor. Özellikle son yıllarda yeniden doğmuş ve giderek daha da popüler hale gelmeye başlayan önemli bir stil.

Late Modern 1945–1960:

Geç modernizm, II. Dünya savaşından 21. yy başlarına uzanan modern ve güncel sanat anlayışını temsil eden döneme ait bir stil. Geç Mordern Sanat stili, en çok, kullandığı bozuk/çarpık geometrik şekiller ve düzensiz layout’ları ile biliniyor. Terminolojik olarak Geç Modernizm ile Post-Modernizm arasında benzerlikler olsa da özellikle 1950’den bu yana üretilen sanat Geç modernizme giriyor. Aynı şekilde Çağdaş Sanat terimi de Geç Modernizmin yerine baskın olarak kullanılıyor.

American Kitsch 1950'lar:

Art Deco kaynaklı, aerodinamik olarak yuvarlatılmış formlar ve modern fikirlere olan merak tüm tasarım türlerini uzun yıllardır etkilemeye devam ediyor ve 1950’lerin Amerikan Kitsch tasarım stili de bu futuristik stilleri dramatik kıvrımlar ve uzay çağı formlarıyla bir tık daha ileri taşıyor.

Kitsch esasında Almanca’da zevksiz, ucuz, kötü gibi anlamlara gelen bir kelime. Tasarımda ise, iddialı, kaba ve sofistike olmayan bir tasarım anlayışını sembolize ediyor. Diğer taraftan da, tasarımcılar tarafından ironik bir şekilde, bir işin ne kadar İYİ BİR KÖTÜ olduğu işin ‘’Kitsch’lik’’ seviyesi ile değerlendiriliyor. Amma da Kitsch!!!

Psychedelic 1960'lar:

Psychedelic hareketi 1960'lı yılların ortalarında başladı ve popüler kültürün birçok alanında etkisini gösterdi. “Psychedelic” ismi, o zamanın gençliğinin popüler uyuşturucularına refere eden bir isim. O yıllarda rock gruplarının konser posterlerinde bu uyuşturucu kafası dediğimiz kopuş durumu anlatılmaya çalışılmış. Psychedelic tasarım stilinin görsel motifleri, Art Nouveau’dan esinlenmiş kıvrımlı şekiller, okunaksız el ile çizilmiş tipografiler ve Pop-art benzeri yoğun vibrasyonlu renkler.

Swiss/International 1940’lar — 1980'lar:

Tasarımcılar arasında kısaca Swiss design olarak adlandırılan bu stil 1940’larda İsviçre’de doğuyor ve 20. yüzyılın ortalarına kadar grafik tasarımın gelişmesine büyük katkıda bulunuyor. Bu stil Zürih School of Arts and Crafts ve Basel School of Design öncülüğünde gelişen, sadelik, okunaklılık ve nesnellik konularına önem veren bir grafik tasarım stili.

Sans-Serif tipografinin kullanımı, gridler, asimetrik layout’lar hep bu iki okulun üzerine eğildiği konular. Tipografi ve fotoğrafın bir görsel iletişim aracı olarak beraber kullanımının öncüsü de yine bu iki okul. Swiss style öne çıkan işleri en etkili görsel iletişim araçlarından biri olan dönemin posterleri.

Post-Modern 1970’lar — 1980'lar:

Post-modernizm, 1980'lerin ortasına kadar grafik tasarım üzerinde pek bir etkiye sahip değil. Başlangıçta, birçok tasarımcı, Post-modernizmi disiplinsiz bir kişisel çaba, bir kendini tatmin olarak görüyor, ciddiye almıyor. Düzgün bir tasarım dili ya da vizyonu olmayan, lisansüstü öğrenciler tarafından uydurulmuş bir stil olarak hor görülüyor. Daha sonra ise bunun yeni bir tasarım yolu ve devrimci yeni bir düşünce olduğu anlaşılıyor.

Bu melez stilin belirgin özellikleri; eğik bir eksen, kolaj benzeri illustrasyonlar, üst üste şekiller ve aşırıya kaçan süslemeler.

Postmodernistler 1970’lerden itibaren herhangi bir rasyonel düzene ya da resmi organizasyona bağlı olmadan çalışmalarını yürütüyor. Günümüzde bu stilin grafik tasarımdaki en bilinen temsilcisine benim de çok beğendiğim Paula Scher’i örnek verebilirim.

Grunge 2000–2010'lar:

Bolca sıkıntılı ve kaotik texture’lar, rafine edilmemiş köşeler ve görünürde anlamsız layoutlarıyla diğerlerinden kolayca ayırt edilebilen bir stil Grunge. Bu milenyumda çıkmış en güncel tasarım stillerinden biri.

Kirli lekeler, yırtık görseller, kırık ikonlar, buruşturulmuş kağıt parçaları, kirli texture’lar bu stilin olmazsa olmazları. Ayrıca bu stilde elle çizilmiş illustrasyonlar da tasarıma bir karakter katmak için yoğun bir şekilde kullanılıyor. Kirli texture’lar sıklıkla navigasyon menülerinin arkaplanları için, fotoğraflar için ve genel layout’ta kullanılıyor. Kullanılan objeler ise her gün çevrede gördüğümüz günlük objeler.

Flat 2010 — Günümüz

Flat tasarım özellikle son dönemlerde çok popüler olan minimalist ve sade bir tasarım stili. Flat tasarım; kullanıcı arayüzlerinde, web sitelerinde, mobil aplikasyonlarda kısaca her yerde karşımıza çıkıyor. Flat tasarım örneklerini dijital uygulamaların haricinde posterlerde, tanıtıcı dökümanlarda ve benzer bir çok basılı materyalde de görüyoruz.

Swiss design, flat tasarım stilinin ana esin kaynağı, Modernizm ve önde gelen Bauhaus stilleri de bu stili etkilemiş. Dijital çağın başlangıcı ile birlikte ise iyice popülerleşip, hepimizin hayatının bir parçasına dönüşen sevdiğimiz bir stil.

Kaynak:
onlinedesignteacher.com
britannica.com